พื้นที่อับอากาศ สถานที่ทำงานที่มีทางเข้าออกจำกัด และการระบายอากาศตามธรรมชาติไม่เพียงพอ ส่งผลให้อากาศภายในไม่ถูกสุขลักษณะและไม่ปลอดภัย
เรียนรู้กับพื้นที่อับอากาศ Confined Spaces
1.พื้นที่อับอากาศ หมายถึง สถานที่ทำงานที่มีทางเข้าออกจำกัด มีการระบายอากาศตามธรรมชาติไม่เพียงพอที่จะทำให้อากาศภายในอยู่ในสภาพที่ถูกสุขลักษณะและปลอดภัยได้ ซึ่งอาจเป็นที่สะสมของสารเคมีเป็นพิษ สารไวไฟ รวมทั้งออกซิเจนไม่เพียงพอ เช่นถังน้ำมัน ถังหมัก ไซโล ท่อ ถัง ถ้ำ บ่อ อุโมงค์ เตา ห้องใต้ดิน ภาชนะ หรือสิ่งที่มีลักษณะคล้ายกันนี้ โดยการพิจารณาว่าพื้นที่ใดจัดเป็น พื้นที่อับอากาศ มีปัจจัยในการพิจารณาดังนี้
- พื้นที่ซึ่งปริมาตรมีขนาดเล็ก แก๊สหรือไอที่เกิดขึ้นในบริเวณนั้นไม่สามารถระบายออกได้ ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์ที่อยู่ในบริเวณนั้น อาจสูดดมเอาแก๊สพิษเข้าไปในร่างกายหรือมีออกวิเจนไม่เพียงพอ รวมถึง อาจมีแก๊สที่ติดไฟได้ในบริเวณนั้น
- ผู้ปฏิบัติงานคนอื่น ๆ ที่อยู่นอกพื้นที่ จะเข้าไปสังเกตการณ์ หรือช่วยเหลือผู้ที่กำลังปฏิบัติงานได้ยาก
- ช่องเปิด ทางเข้าออก ที่อยู่ไกลจากจุดปฏิบัติงานมีขนาดเล็ก หรือมีจำนวนจำกัด
2.อันตรายในพื้นที่อับอากาศการปฏิบัติงานในพื้นที่อับอากาศ
อาจมีอันตรายต่อสุขภาพพนักงานและความเสียหายอย่างอื่น เช่น ทรัพย์สิน หรืออาจถึงขั้นชีวิตเลย โดยสรุปพอสังเขปดังนี้
2.1 ไฟไหม้เนื่องจากการระเบิดของแก๊สที่ติดไฟได้ ได้แก่แก๊สในตระกูลมีเธน
2.2 การขาดออกซิเจน
2.3 อันตรายจากการสูดดมแก๊สพิษอื่น ๆ ตัวอย่างเช่น
2.3.1 คาร์บอนมอนนอกไซด์ Carbonmonoxide
เป็นแก๊สไม่มีสี ไม่มีกลิ่น และหากมีปริมาณมากจะเป็นพิษ เกิดจากการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ของเครื่องยนต์ประมาณ 60% ของปริมาณแก๊สคาร์บอนมอนนอกไซด์ เกิดมาจากไอเสียของรถยนต์ ด้วยเหตุนี้แก๊สคาร์บอนมอนนอกไซด์จึงมีปริมาณสูงในบริเวณที่มีการจราจรหนาแน่น
นอกจากนี้ ยังมาจากอีกหลายแหล่งกำเนิด เช่น จากกระบวนการผลิตในโรงงานอุตสาหกรรม การเผาไหม้ของเชื้อเพลิงในเครื่องยนต์อื่น ๆ ที่ไม่ใช่ยานพาหนะ หรือ การเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เช่นไฟไหม้ป่า เมื่อเข้าสู่ร่างกายโดยผ่านทางปอดแล้วจะแทรกซึมเข้าไปกับระบบไหลเวียนของเลือด ทำให้การทำงานของต่อมและเนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย มีประสิทธิภาพในการแลกเปลี่ยนออกซิเจนลดลงสำหรับคนที่เป็ฯโรคหัวใจ เมื่อสัมผัสคาร์บอนมอนนอกไซด์เข้าไปมักจะเกิดผลที่รุนแรง ส่วนคนปกติทั่วไปจะเกิดผลต่างกันขึ้นกับสุขภาพของแต่ละคน ได้แก่ความสามารถในการมองเห็น ในการทำงานลดลง ทำให้เฉื่อยชา ไม่กระฉับกระเฉง
2.3.2 ไฮโดรเจนซัลไฟด์ Hydrogen Sulphide
ไฮโดรเจนซัลไฟด์เป็นแก๊สติดไฟได้ เมื่อติดไฟแล้วจะให้เปลวไฟสีน้ำเงินและเกิดแก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์ออกมา เป็นแก๊สที่ไม่มีสี แต่มีกลิ่นเหมือนไข่เน่า ละลายได้ในน้ำ แก๊สโซลีน แอลกอฮอล์ เกิดจากการทำปฏิกิริยาของซัลไฟด์ของเหล็กจากการเน่าเปื่อยของสารอินทรีย์ที่มีซัลเฟอร์ เป็นองค์ประกอบผลผลิตจากอุตสาหกรรมอื่น ๆ เช่น ปิโตรเลียมยางสังเคราห์ โรงงานน้ำตาล ในการสัมผัสไฮโดรเจน-ซัลไฟด์เพียงเล็กน้อยทำให้เกิดการระคายเคืองต่อดวงตาและปอด หากสูดดมเข้าไปมาก ๆ อาจทำให้เสียชีวิตได้
2.3.3 ไนโตรเจนไดออกไซด์ Nitrogendioxide
เป็นแก๊สสีน้ำตาลอ่อน เกิดจากกระบวนการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ หากสูดดมเข้าไปจะทำให้ปอดระคายเคือง และภูมิต่างทานการติดเชื้อของระบบหายใจลดลง
2.4 ประสิทธิภาพของการมองเห็นลดลง เนื่องจากแสงสว่างไม่เพียงพอ
2.5 เสียงดัง
2.6 อุณหภูมิสูง
2.7 การหนีออกจากพื้นที่เมื่อเกิดกรณีฉุกเฉินมีอุปสรรค
3.การตรวจวัดความปลอดภัยในพื้นที่อับอากาศ
ปัจจัยอันตรายจากการทำงานใน พื้นที่อับอากาศ เกี่ยวข้องกับปริมาณอากาศหรือแก๊สส่งผลกระทบต่อผู้ปฏิบัติงาน การจัดการความปลอดภัย การตรวจสอบสภาพอากาศใน พื้นที่อับอากาศ ถือว่าเป็นสิ่งสำคัญที่สุด
เจอกันใหม่กับบทความหน้า มาเรียนรู้ พื้นที่อับอากาศ EP.2
